Thân gửi những người bạn và đối tác đồng hành của TreeBank,

Chỉ trong vòng 6 tháng vừa qua, chúng ta đã chứng kiến sự ảnh hưởng của hàng loạt đợt bão lũ, ngập lụt, sạt lở đến từng bữa cơm, mái ấm, tính mạng của hàng triệu hộ gia đình, từ nhà cửa, đường sá ở Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Ninh chìm trong biển nước chỉ sau vài giờ mưa lớn, đến hàng tỷ đồng tài sản, hàng nghìn hecta sản xuất bị cuốn trôi theo những đợt bão chồng bão, lũ chồng lũ ở Nghệ An, Huế, Đà Nẵng.

Và những mất mát có thể chưa dừng lại. Trong thời gian tới, hiện tượng La Niña được dự báo sẽ tiếp tục gây ra những trận mưa lớn, bão giông, lốc xoáy cực đoan và khó đoán tại Việt Nam. Trong khi đó, theo Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ NN&PTNT, 2024), “Việt Nam có hơn 10.000 điểm có nguy cơ sạt lở cao, trong đó 40% nằm ở khu vực miền Trung và Tây Bắc.” Đặc biệt, khi rừng đầu nguồn dần mất đi, đất đai bị bóc trần. một cơn mưa lớn cũng có thể gây nên dòng lũ dữ. Các công trình bê tông như đê kè không thể ngăn được sự mất cân bằng của thiên nhiên mà chỉ có thể chống tạm thời.

Làm sao có thể ngăn lũ từ gốc?

Đó là câu hỏi mà TreeBank đã vô cùng trăn trở suốt năm qua. Chuyên gia lâm nghiệp và phát triển bền vững của chúng tôi cùng đội ngũ dự án đã liên tục khảo sát các phương án trồng cây chống lũ khác nhau với các đối tác và cộng động địa phương ở các tỉnh Bắc và Bắc Trung Bộ. Chúng tôi mong muốn tìm kiếm giải pháp sinh thái kết hợp cộng đồng khả thi trên toàn quốc để phòng ngừa thiên tai từ gốc rễ.

Không thể chần chừ thêm nữa, TreeBank xin công bố dự án “TRE CHỐNG LŨ”, dự kiến triển khai từ năm 2026 đến 2028. Khu vực khởi động dự án là Tây Nghệ An (Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn), với mục tiêu dự kiến trồng 200ha tại những điểm xung yếu nhất trước thiên tai như các vùng ven sông, ven suối, chân núi dốc và bãi bồi ngập lũ. Đây là khu vực đầu nguồn của sông Lam – điểm phát sinh vô số trận lũ ở khu vực Tây Nghệ An. Đặc biệt là trận lũ tháng 7 vừa qua đã cuốn trôi, vùi lấp, gây hư hỏng hơn 7000 căn nhà của các xã miền núi tại đây chỉ sau một đêm.

Chúng tôi đã xây dựng mô hình dự án “Tre chống lũ” tại Tây Nghệ An dựa trên mục tiêu “Dựng lá chắn xanh, giữ đất, giữ làng, giữ sinh kế”. Cụ thể dự án hướng tới: (i) xây dựng “lá chắn xanh bằng tre” tại các vùng ven sông, bãi bồi dễ sạt lở, góp phần giảm thiểu rủi ro lũ lụt, xói mòn đất; (ii) phát triển sinh kế bền vững cho cộng đồng thông qua mô hình hợp tác xã tre, gắn kết với chuỗi giá trị đã có tại địa phương; (iii) đóng góp vào mục tiêu Net Zero 2050 của Việt Nam; (iv) kết nối và huy động sự tham gia của các nguồn lực trong xã hội, đặc biệt là doanh nghiệp trong mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ liên tục cập nhật những diễn giải chi tiết để các bạn có thể hiểu hơn về giải pháp của dự án. Và từ sự thấu hiểu và sự chung lòng hướng tới “khúc ruột miền Trung”, chúng tôi mong rằng chặng đường “Tre chống lũ” sắp tới sẽ có sự đồng hành của BẠN.

Đừng ngần ngại hành động cùng với TreeBank để cùng nhau giúp sức giữ đất, giữ nước, giữ làng, giữ sinh kế cho bà con Tây Nghệ An nhé. Nếu bạn cần thêm thông tin, góp ý, hoặc liên hệ hợp tác, xin vui lòng nhắn tin Fanpage hoặc gửi thư cho chúng tôi về địa chỉ email: dangsang@red.org.vn (Phúc Sang – Điều phối viên thường trực).

Cảm ơn các bạn đã đồng hành,

Thương mến.

TreeBank